Norma ISO 9001:2015 w punkcie 0.3.1 zachęca do zastosowania podejścia procesowego podczas wdrażania i funkcjonowania systemu zarządzania jakością w organizacji.
Osiągnięcie efektywnego zarządzania procesami oraz całym systemem jakości jest możliwe poprzez zastosowanie cyklu PDCA.
Czym jest cykl PDCA?
Cykl PDCA, który jest również nazywany cyklem ciągłego doskonalenia lub cyklem/modelem Deminga, można opisać następująco:
PLAN -> PLANUJ
Pierwszym krokiem jest określenie celów systemu zarządzania oraz jego procesów, ustalenie potrzebnych zasobów, przeprowadzenie analizy ryzyk i szans oraz zaplanowanie sposobu działania, który umożliwi osiągnięcie oczekiwanych efektów. Planowanie w dużej mierze opiera się na ocenie aktualnego stanu w organizacji oraz funkcjonujących w niej procesów.
DO -> WYKONAJ
W tym kroku wdrażamy to co zostało zaplanowane na etapie planowania. Tworzymy lub zmieniamy dokumentację, szkolimy personel, wyznaczamy odpowiedzialności. Najlepiej zacząć od działań, które można wykonać najłatwiej i najszybciej. W tym etapie zbieramy również dane o funkcjonowaniu procesów, które będą potrzebne w kolejnym kroku.
CHECK -> SPRAWDŹ
Tutaj należy się skoncentrować na badaniu/monitorowaniu wyników wdrożonych działań. Istotne są wyniki monitorowania procesów oraz wyrobów lub usług w odniesieniu do założonych celów i zaplanowanych działań.
Jeżeli nie wszystko zostało wykonane zgodnie z planem należy przejść do punktu „działaj”.
ACT -> DZIAŁAJ
Podjęcie działań doskonalących, które polegają na identyfikacji tego co poszło nie tak. Koncentrujemy się na określeniu i opisaniu niezgodności wraz z analizą przyczyn ich wystąpienia oraz wdrożeniu działań korygujących, które mają zapobiegać wystąpieniu podobnych problemów w przeszłości.
Struktura normy ISO 9001:2015 w cyklu PDCA
Wymagania dla systemu zarządzania jakością, które określają punkty od 4 do 10 normy można powiązać z cyklem Deminga w następujący sposób:
PLAN -> PLANUJ
4. Organizacja i jej kontekst – czyli określenie jaka jest organizacja, czym się zajmuje, w jakim otoczeniu biznesowym funkcjonuje oraz w jakim zakresie jej działania będzie wdrożony system zarządzania jakością.
6. Planowanie – ustalenie celów jakości, które organizacja chce realizować, określenie ryzyk i szans stojących przed organizacją.
DO -> WYKONAJ
7. Wsparcie – analiza i zapewnienie zasobów organizacji, jakie są potrzebne do właściwego wdrożenia systemu jakości, osiągania celów jakości, zarządzania ryzykami i szansami oraz komunikacji ze stronami zainteresowanymi.
8. Działania operacyjne – określenie i wdrożenie konkretnych działań w zakresie zarządzania produkcją lub usługami, w tym postępowanie z wyrobami lub usługami niezgodnymi.
CHECK - SPRAWDŹ
9. Ocena efektów działania – wykonanie audytów wewnętrznych oraz innych sposobów monitorowania systemu oraz tworzących go procesów.
ACT - DZIAŁAJ
10. Doskonalenie – realizacja działań korygujących, jeśli są potrzebne, przegląd zarządzania dla całości systemu oraz wdrożenie zasad ciągłego doskonalenia.
Zgodnie z normą ISO 9001:2015 rozdział 5 dotyczący Przywództwa nie jest przypisany do żadnego konkretnego etapu PDCA, gdyż ma wpływ na cały cykl oraz cały system zarządzania jakością. Został on umieszczony w środku modelu Deminga, co bezpośrednio wskazuje na istotność zaangażowania najwyższego kierownictwa w skuteczne wdrożenie i funkcjonowanie systemu ISO.
PDCA w normach ISO
Podejście procesowe oparte na cyklu PDCA wynika nie tylko z normy ISO 9001. Jest ono zalecane w większość norm ISO, co jest dużym ułatwieniem podczas integracji systemów oraz przy dążeniu do ciągłego doskonalenia organizacji jako całości.
Odpowiednie zastosowanie i zrozumienie zasad PDCA pozwala na zapewnienie rozwoju w firmie oraz realizacji coraz bardziej wymagających działań i celów. Cykl Deminga można (i warto!) zastosować również na potrzeby spraw prywatnych np. zakupu samochodu czy wymiany telewizora.
Masz pytania do artykułu?
Zapraszamy do kontaktu!
Artykuł ten jest własnością intelektualną CONSILUM. Może być rozpowszechniany bezpłatnie wszystkim osobom i podmiotom zainteresowanym problematyką systemów zarządzania ISO, jednakże wyłączając cel komercyjny i bez dokonywania jakichkolwiek zmian w tekście. Wszelkie inne rozpowszechnianie wymaga pisemnej zgody autora. Dozwolone jest cytowanie fragmentów materiału z podaniem źródła.
